THE EDITION AND ITALIAN TRANSLATION OF THE ANONYMOUS RUTHENIAN VERSION OF A NOVELLA FROM THE DECAMERON (IV 1) (Historical verses)
Ключові слова:
translation, Italian literature, G. Boccaccio, J. Morsztyn, syllabic verse.Анотація
The article is devoted to the little explored Ukrainian verse translation of one of the most popular novellas from Giovanni Boccaccio’s «The Decameron». Right at the end of the XVIIth or the beginning of the XVIIIth century an unknown author retold the first novella of the fourth day of «The Decameron» about a tragic love story between Ghismonda and Guiscardo in Ukrainian in syllabic verses. This Ukrainian transformation was performed on the basis of the Polish also verse transformation, belonging to J. Morsztyn, the famous Polish poet and diplomat. This article focuses special attention on the comparative analysis of these two aforementioned translations.
Посилання
1. Albanese G., Da Petrarca a Piccolomini: codificazione della novella umanistica, in Favole, parabole, istorie: le forme della scrittura novellistica dal medioevo al rinascimento. Atti del Convegno di Pisa (26-28 ottobre 1998), a cura di G. Albanese, L. Battaglia Ricci e R. Bessi, Roma, Salerno editrice, 1998, pp. 257-308.
2. Brückner, A., Słownik etymologiczny języka polskiego [Dizionario etimologico della lingua polacca], Warszawa, Wiedza Powszechna, 1974.
3. Словник староукраїнської мови XIV-XVст. [Dizionario della lingua antico-ucraina dei XIV-XV sec.], a cura di L. Humec'ka e I. Kernyc'kyj, 2 voll., Kyjiv, Naukova dumka, 1977-1978.
4. Čyzhevskyj, D., Істoрiя укрaїнськoї лiтeрaтури вiд пoчaткiв дo дoби рeaлiзму [Storia della letteratura ucraina dall'origine fino all'epoca del realismo], New- York, 1956.
5. Dal‘, V., Толковый словарь живого великорусского языка [Dizionario monolingue della viva lingua grande russa], 4 voll., vol. III, Моskva, Ruskij jazyk, 1982.
6. Derkač, B., Пeрeклaднa укрaїнськa пoвiсть XVII-XVIII стoлiть [Opere in prosa tradotte in ucraino dei secoli XVII-XVIII], Kyjiv, Akademija nauk Ukrajins'koji RSR, 1960.
7. Hieronim Morsztyn, Filomachija, wydał R. Grześkowiak, Warszawa, Instytut Badań Literackich & Pro Cultura Litteraria, 2000.
8. Franczak, G., Vix Imitabilis. La Griselda polacca fra letteratura e cultura popolare, Kraków-Udine, Stowarzyszenie Twórcze Artystyczno-Literackie, 2005.
9. Gallewicz, A., La novella di Ghismonda (Decameron, IV 1) nella traduzione di Hieronim Morsztyn, «Humanistica», VIII (2013), pp. 29-37.
10. Konstantynenko, K., Український віршований переклад новели Боккаччо (“Історичні вірші”) в контексті української культури XVII - поч. XVIII ст. [Una traduzione ucraina in versi di novella del Boccaccio (“Istoryćni virši”) nel contesto della cultura ucraina del XVII - inizio XVIII sec.], in Miti antichi e moderni tra Italia e Ucraina, a cura di K. Konstantynenko, M. Ferraccioli e G. Giraudo, «Eurasiatica. Quaderni del Dipartimento di Studi Eurasiastici, Università Ca' Foscari di Venezia», n° 62, vol. I, Padova, 2000, pp. 213-221.
11. Krzyżanowski, J., Poglosy “Dekameronu” w powieści polskiej XVI i XVII w [Gli echi del Decameron nel romanzo polacco cinquecentesco e seicentesco], in Szymon Szymonowicz i jego czasy: Rozprawy i studia [Szymon Szymonowicz e suoi tempi: Saggi e studi], a cura di S. Łempicki, Zamość, 1929, pp. 201-230.
12. Malek, E., O ukraińskim przekładzie barokowej noweli Hieronima Morsztyna «Żałosny koniec dwojga ludzi...» [Sulla traduzione ucraina della novella barocca di Hieronim Morsztyn «La dolorosa fine di due persone...»], «Acta Universitatis Lodziensis. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego», Seria I, Nauki Humanistyczno - Społeczne, Łódź, 1979, z. 51, pp. 159-164.
13. Nalyvajko, D., Пeтрaркa e Бoккaччo в дaвнiй укрaїнськiй лiтeрaтурi [Petrarca e Boccaccio nell‘antica letteratura ucraina], «Рaдянськe лiтeрaтурoзнaвствo», XII (1976), pp. 46-57.
14. Naumenko, V., Нoвeллa Бoккaччo в южнo-русскoм стихoтвoрнoм пeрeскaзe XVII-XVIII ст. [La novella del Boccaccio nella versione russo-meridionale in versi dei XVII-XVIII sec.], «Киевская старина», vol. XII, ijun', 1885, pp. 273-306.
15. Peretc, V., «Освoбoждeнный Иeрусaлим» Т. Тaссo в укрaинскoм пeрeвoдe кoнцa XVII-нaч. XVIII вв. [«Gerusalemme liberata» di Tasso nella versione ucraina alla fine XVII-all'inizio XVIII sec.], in Ислeдoвaния и мaтeриaлы пo истoрии стaринной укрaинскoй литeрaтуры XVII-XVIII вeкoв [Studi e materiali sulla storia della antica letteratura ucraina dei secoli XVI-XVIII], a cura di V. Peretc, «Сбoрник пo русскoму языку и слoвeснoсти», I. 1, 1928, pp. 168-209.
16. Пісні Купідона: Любовна поезія на Україні XVI-початку XIX ст. [Le canzoni di Cupido: La poesia amorosa nell’Ucraina del XVI all’inizio del XIX secolo], a cura di V. Ševčuk, Kyjiv, Radjans’kyj pys’mennyk, 1984.
17. Pypin, A., Очерки из стариной русской литературы [I saggi dell’antica letteratura russa], [cap. IV:] Несколько новелл Бокаччьо въ русской литературе XVII в. [Alcune novelle di Boccaccio nella letteratura russa del XVII secolo], «Отечественныя Записки», St. Petersburg, R. 19:1857, t. 110, kn. 2, pp. 443-465.
18. Pypin, A., Очeрк литeрaтурнoй истoрии стaринных пoвeстeй и скaзoк русских [Il saggio della storia letteraria dei racconti antiche e delle favole russe], “Учёные Записки Второго Отделения Импeрaтoрськой Акaдeмии нaукъ”, St. Petersburg, 1858, kn. 4, otd. 2, pp. 1-360 [e separatemente], St. Petersburg, 1857.
19. Radyszewśkyj, R. , Polskojęzyczna poezja ukraińska od końca XVI d o początku XVIII wieku [Polaccofona poesia ucraina dalla fine del XVI all'inizio del XVIII sec.], cz. 1: Monografia, Kraków, 1996.
20. Sreznevskij, I., Словарь древнерусского языка [Dizionario della lingua antico-russa ], 3 voll., Moskva, Kniga, 1989.
21. Тисячоліття. Поетучний переклад України-Русі. Антологія [Millennio. La traduzione poetica dell’Ucraina-Rutenia. Antologia], a cura di М . N. Моskalenko, Kyjiv, Dnipro, 1995.
22. Uspenskij, B., Языковая ситуация Киевской Руси и ее значение для истории русского литературного языка [La situazione linguistica di Kievskaja Rus' e la sua importanza per la storia della lingua letteraria russa], Moskva, Izdatel'stvo Moskovskogo Universiteta, 1983.
23. Vasmer, М., Этимологический словарь русского языка [Dizionario etimologico della lingua russa], 4 voll., Moskva, Progress, 1971, 1986-1987.
24. Witkowski, W., Język Ukraiński [La lingua ucraina], «Nauka dla wszystkich», 57 (1968), pp. 3-38.
2. Brückner, A., Słownik etymologiczny języka polskiego [Dizionario etimologico della lingua polacca], Warszawa, Wiedza Powszechna, 1974.
3. Словник староукраїнської мови XIV-XVст. [Dizionario della lingua antico-ucraina dei XIV-XV sec.], a cura di L. Humec'ka e I. Kernyc'kyj, 2 voll., Kyjiv, Naukova dumka, 1977-1978.
4. Čyzhevskyj, D., Істoрiя укрaїнськoї лiтeрaтури вiд пoчaткiв дo дoби рeaлiзму [Storia della letteratura ucraina dall'origine fino all'epoca del realismo], New- York, 1956.
5. Dal‘, V., Толковый словарь живого великорусского языка [Dizionario monolingue della viva lingua grande russa], 4 voll., vol. III, Моskva, Ruskij jazyk, 1982.
6. Derkač, B., Пeрeклaднa укрaїнськa пoвiсть XVII-XVIII стoлiть [Opere in prosa tradotte in ucraino dei secoli XVII-XVIII], Kyjiv, Akademija nauk Ukrajins'koji RSR, 1960.
7. Hieronim Morsztyn, Filomachija, wydał R. Grześkowiak, Warszawa, Instytut Badań Literackich & Pro Cultura Litteraria, 2000.
8. Franczak, G., Vix Imitabilis. La Griselda polacca fra letteratura e cultura popolare, Kraków-Udine, Stowarzyszenie Twórcze Artystyczno-Literackie, 2005.
9. Gallewicz, A., La novella di Ghismonda (Decameron, IV 1) nella traduzione di Hieronim Morsztyn, «Humanistica», VIII (2013), pp. 29-37.
10. Konstantynenko, K., Український віршований переклад новели Боккаччо (“Історичні вірші”) в контексті української культури XVII - поч. XVIII ст. [Una traduzione ucraina in versi di novella del Boccaccio (“Istoryćni virši”) nel contesto della cultura ucraina del XVII - inizio XVIII sec.], in Miti antichi e moderni tra Italia e Ucraina, a cura di K. Konstantynenko, M. Ferraccioli e G. Giraudo, «Eurasiatica. Quaderni del Dipartimento di Studi Eurasiastici, Università Ca' Foscari di Venezia», n° 62, vol. I, Padova, 2000, pp. 213-221.
11. Krzyżanowski, J., Poglosy “Dekameronu” w powieści polskiej XVI i XVII w [Gli echi del Decameron nel romanzo polacco cinquecentesco e seicentesco], in Szymon Szymonowicz i jego czasy: Rozprawy i studia [Szymon Szymonowicz e suoi tempi: Saggi e studi], a cura di S. Łempicki, Zamość, 1929, pp. 201-230.
12. Malek, E., O ukraińskim przekładzie barokowej noweli Hieronima Morsztyna «Żałosny koniec dwojga ludzi...» [Sulla traduzione ucraina della novella barocca di Hieronim Morsztyn «La dolorosa fine di due persone...»], «Acta Universitatis Lodziensis. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego», Seria I, Nauki Humanistyczno - Społeczne, Łódź, 1979, z. 51, pp. 159-164.
13. Nalyvajko, D., Пeтрaркa e Бoккaччo в дaвнiй укрaїнськiй лiтeрaтурi [Petrarca e Boccaccio nell‘antica letteratura ucraina], «Рaдянськe лiтeрaтурoзнaвствo», XII (1976), pp. 46-57.
14. Naumenko, V., Нoвeллa Бoккaччo в южнo-русскoм стихoтвoрнoм пeрeскaзe XVII-XVIII ст. [La novella del Boccaccio nella versione russo-meridionale in versi dei XVII-XVIII sec.], «Киевская старина», vol. XII, ijun', 1885, pp. 273-306.
15. Peretc, V., «Освoбoждeнный Иeрусaлим» Т. Тaссo в укрaинскoм пeрeвoдe кoнцa XVII-нaч. XVIII вв. [«Gerusalemme liberata» di Tasso nella versione ucraina alla fine XVII-all'inizio XVIII sec.], in Ислeдoвaния и мaтeриaлы пo истoрии стaринной укрaинскoй литeрaтуры XVII-XVIII вeкoв [Studi e materiali sulla storia della antica letteratura ucraina dei secoli XVI-XVIII], a cura di V. Peretc, «Сбoрник пo русскoму языку и слoвeснoсти», I. 1, 1928, pp. 168-209.
16. Пісні Купідона: Любовна поезія на Україні XVI-початку XIX ст. [Le canzoni di Cupido: La poesia amorosa nell’Ucraina del XVI all’inizio del XIX secolo], a cura di V. Ševčuk, Kyjiv, Radjans’kyj pys’mennyk, 1984.
17. Pypin, A., Очерки из стариной русской литературы [I saggi dell’antica letteratura russa], [cap. IV:] Несколько новелл Бокаччьо въ русской литературе XVII в. [Alcune novelle di Boccaccio nella letteratura russa del XVII secolo], «Отечественныя Записки», St. Petersburg, R. 19:1857, t. 110, kn. 2, pp. 443-465.
18. Pypin, A., Очeрк литeрaтурнoй истoрии стaринных пoвeстeй и скaзoк русских [Il saggio della storia letteraria dei racconti antiche e delle favole russe], “Учёные Записки Второго Отделения Импeрaтoрськой Акaдeмии нaукъ”, St. Petersburg, 1858, kn. 4, otd. 2, pp. 1-360 [e separatemente], St. Petersburg, 1857.
19. Radyszewśkyj, R. , Polskojęzyczna poezja ukraińska od końca XVI d o początku XVIII wieku [Polaccofona poesia ucraina dalla fine del XVI all'inizio del XVIII sec.], cz. 1: Monografia, Kraków, 1996.
20. Sreznevskij, I., Словарь древнерусского языка [Dizionario della lingua antico-russa ], 3 voll., Moskva, Kniga, 1989.
21. Тисячоліття. Поетучний переклад України-Русі. Антологія [Millennio. La traduzione poetica dell’Ucraina-Rutenia. Antologia], a cura di М . N. Моskalenko, Kyjiv, Dnipro, 1995.
22. Uspenskij, B., Языковая ситуация Киевской Руси и ее значение для истории русского литературного языка [La situazione linguistica di Kievskaja Rus' e la sua importanza per la storia della lingua letteraria russa], Moskva, Izdatel'stvo Moskovskogo Universiteta, 1983.
23. Vasmer, М., Этимологический словарь русского языка [Dizionario etimologico della lingua russa], 4 voll., Moskva, Progress, 1971, 1986-1987.
24. Witkowski, W., Język Ukraiński [La lingua ucraina], «Nauka dla wszystkich», 57 (1968), pp. 3-38.
##submission.downloads##
Опубліковано
2020-02-14
Як цитувати
Halyna. (2020). THE EDITION AND ITALIAN TRANSLATION OF THE ANONYMOUS RUTHENIAN VERSION OF A NOVELLA FROM THE DECAMERON (IV 1) (Historical verses). Прикарпатський вісник Наукового товариства імені Шевченка. Слово, (4(40), 427–451. вилучено із https://www.pvntsh.nung.edu.ua/index.php/word/article/view/1194
Номер
Розділ
ПОРІВНЯЛЬНЕ УКРАЇНОЗНАВСТВО
